Co pacjent lub jego opiekun powinien wiedzieć na temat leku recepturowego?

Co pacjent lub jego opiekun powinien wiedzieć na temat leku recepturowego?

Leki recepturowe, czyli produkty lecznicze sporządzone przez farmaceutę w aptece na podstawie recepty lekarskiej. Przyrządzane są z surowców farmaceutycznych (substancji lub mieszanin substancji) w specjalnym pomieszczeniu aptecznym zwanym izbą recepturową, ze specjalnym wyposażeniem (np. loża laminarna do wykonywania leków zawierającym w swym składzie antybiotyk). Pomieszczenie to gwarantuje odpowiednie warunki temperatury, wilgotności i światła. Wytwarzanie leków recepturowych to sztuka, która wymaga wielu lat nauki, specjalistycznej wiedzy, niezwykłej dokładności i doświadczenia. Jest to niepowtarzalna przez inne zawody umiejętność niesienia pomocy pacjentom ufnym w to, że ten właśnie lek, przyrządzony własnoręcznie przez farmaceutę, przyniesie ulgę, wspomoże proces terapeutyczny, a czasami bywa jedynym produktem leczniczym. Wraz z rozwojem firm i fabryk farmaceutycznych, leki recepturowe traciły swą popularność, choćby ze względu na krótki czas ich działania i możliwość utraty swoich właściwości leczniczych z powodu braku substancji stabilizujących czy też konserwujących. Jednak w wielu dziedzinach medycyny lekarze stosują leki recepturowe o składach opracowanych przez swoich poprzedników, czasami z receptur przedwojennej farmacji. Przepisy sprawdzone, działające wręcz niemal natychmiastowo, przekazywane są przez farmaceutów z pokolenia na pokolenie i zapisywane w zeszytach aptecznych „ku pamięci‘’. Dermatologia, chirurgia naczyniowa, pediatria, okulistyka i opieka paliatywna, to te dziedziny, które wspomagają się lekami recepturowymi, dziedziny w których ten rodzaj produktów leczniczych nie wyszedł z mody, ponieważ są nie do zastąpienia.

Co pacjent lub jego opiekun powinien wiedzieć na temat leku recepturowego?

1. Ustawowym obowiązkiem farmaceuty jest sporządzenie leku recepturowego w  terminie nie dłuższym niż 48 godzin od momentu złożenia recepty przez pacjenta w aptece.

2. Sporządzenie leku recepturowego zawierającego środek odurzający lub oznaczonego adnotacją lekarza na recepcie „wydać natychmiast ‘’ musi nastąpić w terminie nie dłuższym niż 4 godziny.

3. Jeżeli najbliższa apteka nie sporządza leków recepturowych, bądź leków recepturowych z antybiotykiem, farmaceuta wskaże aptekę, która tę usługę wykona.

4. Każdy lek farmaceutyczny posiada etykietę, która zawiera pieczęć przychodni lub szpitala, imię i nazwisko chorego, kolejny numer z książki ewidencji leków recepturowych, skład recepturowy leku, dawki, nazwę postaci leku, ilość leku recepturowego, dawkowanie, datę przyjęcia do realizacji, datę wykonania, nazwisko lekarza zlecającego, nazwisko farmaceuty sporządzającego lek recepturowy. Na etykiecie znaleźć można również bardzo ważne informacje dodatkowe, np. sposób przechowywania i dozowania. Naklejka z trupią główką informuje o zagrożeniu zatruciem w przypadku nieodpowiedniego z przeznaczeniem użyciem tego leku.

Co mówi o leku kolor etykiety?

Biała etykieta (lub biała torebka apteczna) oznacza lek recepturowy do spożycia wewnętrznego, czyli poprzez jamę ustną np. proszki, syropy, zawiesiny,  roztwory do picia itp.

Pomarańczowa etykieta (lub pomarańczowa torebka apteczna) oznacza lek recepturowy do użycia zewnętrznego, czyli wszystkie drogi podania z wyjątkiem podania doustnego: maści, roztwory do przemywań, czopki, globulki, krople do oczu.

Korzystając z leków recepturowych należy zawsze zwrócić uwagę na termin przydatności do spożycia, który powinien znajdować się na etykiecie. Maści, które nie posiadają w swym składzie wody, można przechowywać 30 dni. Maści, które posiadają wodę w składzie, przez 7 dni (jeśli przechowywane są w lodówce w temp. 2 – 8 stopni, wówczas 14 dni). Krótszego terminu przydatności do spożycia wymagają również leki recepturowe zawierające w składzie antybiotyki. Proszki w opłatkach możemy przyjmować doustnie do 3 miesięcy, pod warunkiem, że przechowywane są w suchym miejscu.

Nie należy wyrzucać etykiety przed skończeniem zużycia leku recepturowego ponieważ uniemożliwia to ustalenie składu i innych informacji o leku, co stanowi ogromne zagrożenie! 

Naczelną zasadą farmaceutów stosowaną w celu uniknięcia błędu i gwarantującą bezpieczeństwo podania leku (nie tylko leku recepturowego) jest zasada trzykrotnej samokontroli:

  1. spójrz na nazwę leku i jego dawkę wyjmując go z apteczki
  2. spójrz na nazwę leku i jego dawkę szykując do podania pacjentowi/ podopiecznemu
  3. spójrz na nazwę leku i jego dawkę odstawiając go z powrotem na półkę.

Zastosuj ją i Ty !!!!

Dla Fundacji Polskiego Centrum Opieki Domowej – Jesteśmy dla Ciebie, mgr farm. Anna Jankowska

Łazienka dla seniora

Łazienka dla seniora

Łazienka to pomieszczenia bardzo wymagające w projektowaniu. W przypadku seniorów i osób niesamodzielnych konieczne jest wyeliminowanie wszelkich barier architektonicznych – w przeciwnym razie łatwo w niej o wypadek. Jak urządzić odpowiednio łazienkę, aby była funkcjonalna i zapewniała maksimum bezpieczeństwa?

Pamiętajmy, że starsze osoby są mniej sprawne i potrzebują przemyślanych udogodnień. Bariery stanowią wszelakiego rodzaju progi w przestrzeni podłogi, o które łatwo się potknąć i które utrudniają swobodne poruszanie się np. za pomocą wózka inwalidzkiego. Innymi ograniczeniami mogą być: za nisko umieszczona miska WC, zbyt wysoko umieszczona i głęboka umywalka z krótką wylewką i trudnymi do obsługi kurkami, głęboka i zabudowana wanna bez podcięcia. Warto całkowicie zrezygnować z wanny na rzecz prysznica z bez progowym wejściem z odpływem w podłodze. Otrzymujemy wówczas przestrzeń kabiny w jednej linii z posadzką. Alternatywnym rozwiązaniem jest płaski brodzik. Do takiej strefy prysznica łatwiej wejść, nie trzeba wysoko podnosić nogi, aby pokonać próg, co często może być wyzwaniem dla seniorów. Jeśli nie wyobrażamy sobie łazienki bez wanny, warto wybrać wersję z drzwiczkami, do której wchodzi się niczym do kabiny. Strefę kąpielową należy wyposażyć w praktyczne siedzisko wykonane z łatwego w utrzymaniu w czystości, antypoślizgowego materiału. Warto również zainwestować w praktyczne uchwyty. Pomogą one zachować równowagę pod prysznicem i swobodnie wstać.

Pamiętajmy, aby wybierać płytki lub brodziki z antypoślizgową powierzchnią. Są bardziej funkcjonalne niż maty antypoślizgowe, ponieważ w przypadku pogorszenia stanu zdrowia i konieczności poruszania się na wózku, o kulach lub z balkonikiem, maty mogą się zawijać i stanowią dodatkowe utrudnienie. Nawet w najmniejszej łazience ważna  jest możliwość swobodnego poruszania się. Warto zamontować trochę szersze drzwi i zachować jak największą przestrzeń pomiędzy urządzeniami. Dla użytkowników poruszających się na wózkach inwalidzkich, absolutnym minimum jest pozostawienie wolnej przestrzeni o średnicy 150 cm. Montując umywalkę pomyśl o wzroście użytkowników. Każdy centymetr będzie odgrywał rolę dla osoby wysokiej, gdy nie będzie się musiał nad nią schylać. W przypadku osób poruszających się na wózku ważny jest wygodny podjazd pod umywalkę, najlepiej wyposażoną w baterię bezdotykową z fotokomórką i termostatem. Po podłożeniu dłoni uruchomi się ona automatycznie, a woda będzie miała od razu odpowiednio ustawioną temperaturę. Ułatwi to w dużym stopniu używanie umywalki, szczególnie osobom z problemami reumatycznymi, którym niejednokrotnie już samo odkręcenie kurka, może stanowić problem.

Osobom niesamodzielnym przyda się również guzik alarmowy ułatwiający przywołanie opiekuna. W pomieszczeniach, w których ciągle jeszcze mamy do czynienia z piecykami gazowymi starej generacji, bezwzględnie zamontujmy czujnik tlenku węgla. Drzwi do łazienki wyposażmy w blokadę z możliwością otwarcia drzwi z zewnątrz. Nie będziemy musieli ich wywarzać w razie potrzeby udzielenia pomocy osobie, która zamknie się w środku – to ważne szczególnie w przypadku demencji i chorych na Alzheimera.

Kwestie wygody i bezpieczeństwa są kluczowe w łazience dla seniora. Nie oznacza to jednak, że jesteśmy skazani na nieatrakcyjny design wnętrza. Ludzie starsi także pragną rozwiązań estetycznych. Wybierajmy takie produkty, które przy swoich walorach użytkowych będą również cieszyły oko. W dzisiejszych czasach nie stanowi to już bariery.

Referencje

Chciałem bardzo podziękować za prawie dwuletnią opiekę nad moją chorą matką. Opiekę profesjonalną i serdeczną. Opiekunki mamy były bez zarzutu, a moje kontakty z Państwa firmą przebiegały bez cienia zakłóceń. Najbardziej wzruszyły mnie kwiaty przekazane mamie (Sanitariuszce Powstania Warszawskiego) na rocznicę jego wybuchu. Polecę Państwa firmę każdemu bez zastrzeżeń. Jeszcze raz dziękuję.

Lucjan Szuster